Mülakatta yöneltilen onlarca sorudan hiç birisi adayın kendisini tanıtmasına yönelik olanlardan daha önemli değildir. Aday hakkında teorik bilgiler zaten özgeçmişte yazılı olarak bulunmaktadır. Ancak adayın kendisini kendi ağzından dinlerken psikolojik, karakteristik, zihinsel pek çok detay gözler önüne serilmektedir. Aday kendisini anlatırken, insan kaynakları uzmanı adayın özgeçmişine yazdığı bilgilerin doğru olup olmadığı, o iş pozisyonu için uygun kişi olup olmadığını, adayın kültürel birikimini ve özgüven seviyesini kolayca görebilir.
Adaya kendi yeterliliklerini, iş deneyimlerini, kariyer hedeflerini anlatırken, adaya yöneltilen yönlendirici sorularla bu görüşme bir monologdan çıkar ve gerçek bir diyaloga dönüşür. Bu diyalog sayesinde aday, hayalindeki kişinin yaşamını değil, birebir kendi yaşamını anlatır. İşte bu gerçeklik de aslında adayın işe alınıp alınmamasında esas rolü oynar. Bu sebeple hem adayın hem de iş görüşmesini yapan kişinin mülakatın kendini tanıtma, kendinden bahsetme aşamasına diğerler aşamalardan daha iyi hazırlanmaları gerekir.
“Bize biraz kendinizden bahseder misiniz?” sorusuna nasıl hazırlanılır?
Her mülakatın olmazsa olmaz sorusu “Bize biraz kendinizden bahseder misiniz?” şeklindedir. İşte bu soru genellikle mülakatın başında yöneltildiği için aslında bu görüşmenin seyrini ve belki de sonucunu etkileyici niteliğe sahiptir. Bu bakımdan işe alım uzmanı adayın hangi söz ve ifadelerinin ne anlama geldiğini çözebilecek, değerlendirebilecek donanımda olmalı ve doğru sorularla adayı yönlendirebilmelidir. Aday ise kendi geçmiş iş yaşamında nelerin önemli, nelerin etkileyici olduğu ve bunların hangi sırayla anlatılması gerektiği ile ilgili hazırlık yapmalıdır. Genellikle adaylar olası mülakat sorularını araştırır ve onlara verilebilecek en mantıklı cevapları zihnine kaydeder. Ancak kendisini tanıtma konusunda bir hazırlığa ihtiyaç duymaz ve dolayısıyla mülakatta gelişigüzel bir biçimde kendisinden bahseder.
Oysaki adayın vereceği kişisel bilgiler, mülakatı gerçekleştiren kişileri olumlu ya da olumsuz etkileyici özellikte olacaktır. Bu kişisel ifadelerden genel yargılara ulaşabilecek, adayın profesyonel iş yaşantısına bakışıyla ilgili çıkarımlarda bulunabilecek insan kaynakları uzmanları için adayın kendisinden bahsettiği süreç çok önemlidir. Adaylar kendilerinden bahsederken açık, net, kesinlikle dürüst bir yol izlemeli, profesyonel iş üslubunun dışına çıkmadan samimi bir dil kullanmalılar. Adayın konuşurken göz işe alım uzmanlarıyla göz teması kurması, kızgın, öfkeli, asabi değil, hafif gülümser gibi sıcak bir mimikle konuşmaya özen göstermesi olumlu bir etki verecektir.
Mülakatta kendinizden bahsederken duygusal değil mantıklı olun
Mülakatta kendinizden bahsetmeniz istendiğinde genel yaşam eğilimlerinizden, yaklaşım biçimlerinizde, iş deneyimlerinizden ve size kattığı değerlerden söz açarken mantıklı ve makul bir dil ve sıra kullanın. Siz ciddiyetle bir önceki işinizdeki başarılarınızdan bahsederken işe alım uzmanı size internette kolayca bulabileceğiniz, size saçma gelen, mantıksız bir soru yöneltebilir. Böyle bir durumda kesinlikle ciddiyetinizi kaybetmeden, sorunun ne kadar saçma olduğuna aldırmadan sizce en mantıklı olan cevabı vermelisiniz. Ayrıca bu sorunun sizin motivasyonunuzu, ciddiyetinizi olumsuz etkilemesine izin vermeyin.
Bunun tam tersi durumlarda da mantık çerçevesinden ayrılmamaya özen göstermeniz gerekir. Şöyle ki bir mülakatın sonucu için yaşamsal değer taşıyan sorular da siz kendinizden bahsederken yöneltilebilir. Örneğin “iş ortamımızı beğendiniz mi, neden?”, gelecekteki yöneticinizin nasıl biri olmasını istersiniz?”, “sizce bu işte yükselme şansınız var mı, neden, nasıl?” gibi sorular siz kendinizden bahsettiğiniz süreçte yöneltilirse konsantrasyonunuz bozulabilir.
Bu bakımdan kendinizi tanıtırken anlatmayı planladığınız hususlara bu tür soruların yanıtlarını da eklemeye, iliştirmeye çalışın. Unutmamalısınız ki mülakatı yöneten kişi ya da kişiler her ne kadar insan kaynakları uzmanları gibi görülse de aslında anlatacaklarınız ve sorulara vereceğiniz yanıtlarla aslında süreci siz yönlendirebilirsiniz. Bu esnada özgüveninizin yüksek olması, duruşunuzun dik olması, bu işi yapabileceğinize ve en çok sizin hak ettiğinize inanıyor olmanız size yetecektir.
