Konteyner Taşımacılığı alanında Dünya’nın en büyük markalarından olan Maersk Line’ın merkezi Kopenhag’ta Global İnsan Kaynakları İş Ortağı olan Serap Zel ile hem Maersk işe alım süreçlerini hem de farklı ülkelerde farklı kültürlerle çalışma dinamiklerini konuştuk.

Maersk Line Global İnsan Kaynakları İş Ortağı Serap Zel’e bizlere vakit ayırdığı için tekrar teşekkür ederiz.

– Serap Hanım Merhaba, öncelikle bize vakit ayırdığınız için teşekkür ederiz. Çok kısaca çalışma hayatınızdan / iş tecrübelerinizden bahseder misiniz?

Üniversiteden mezun olur olmaz iş hayatına Toyota’nın Türkiye fabrikasında İK Uzmanı olarak başladım. Toyota’da işe alım, eğitim, çalışan ilişkileri gibi alanlarda çalışırken aynı zamanda Toyota’nın 18 aylık yeni mezun geliştirme programını da (Graduate Development Program) tamamladım.  Sonrasında kimya sektöründe bir Amerikan firması olan Dow Chemical’da Türkiye İK operasyonlarını yürüttüm, bu dönemde şirket satın almaları ve satışları konularında da İK süreçlerinin harmonizasyonu projelerinde yer aldım. Burada 3 yıl kadar çalıştıktan sonra, Maersk Line’a Türkiye, Ukrayna, Romanya, Bulgaristan ve Gürcistan’ı içeren Karadeniz Bölgesinden sorumlu İK Müdürü olarak geçtim. Şu anda da Maersk Line’ın merkez ofisi olan Kopenhag’ta şirketin global ticari organizasyonlarından sorumlu İnsan Kaynakları İş Ortağı olarak çalışmaya devam ediyorum.

– Serap Hanım, İnsan Kaynakları alanında çalışmaya nasıl karar verdiniz? Mühendislik eğitiminizin İnsan Kaynakları alanındaki çalışmalarınıza nasıl yansımaları oldu?

Benimki bilinçli bir seçim değildi, şans eseri İK’ya başladım diyebilirim. Ancak başladıktan sonra da severek çalışmaya devam ettim. Mühendislik altyapımın olması, İK’nın analitik beceri gerektiren ücret yönetimi, performans yönetimi ve süreç iyileştirme gibi alanlarda çalışırken çok işime yaradı.

– Çalışma hayatınızda büyük markalarda ve farklı sektörlerde İnsan Kaynakları alanında görevler aldığınızı görüyoruz. Sektör ayrımı yapmak gerekirse İnsan Kaynakları uygulamaları nasıl farklılıklar gösterebiliyor?

Aslında İK uygulamaları sektöre göre çok farklılık göstermiyor, süreçlerimiz hemen hemen aynı. Ancak sektörlerin iş yapış tarzı, kültürü ve çalışandan beklentileri farklı olabiliyor. Bu da çalışan profilinin farklılaşmasına ve çalışanın da İK’dan beklentilerinin farklılaşmasına sebep oluyor. Örneğin üretim ağırlıklı bir iş gücü için ücret ve yan haklar daha önemli bir motivasyon unsuru olurken, IT ağırlıklı bir iş gücü için esnek çalışma ortamı ön plana çıkıyor. Bu da bizim İK olarak stratejilerimizi organizasyonun ve şirketin ihtiyaçlarına göre belirlememizi gerektiriyor.

– Çok uluslu ve farklı kültürleri barındıran şirketlerde çalışmalar yürüttünüz. Farklı kültürlerle çalışma konusunda yeni mezunlara ne gibi tavsiyeler vermek istersiniz?

Yeni mezunlara öncelikle çok uluslu yada farklı ülkelerle iş yapan lokal firmalarda iş aramalarını öneririm. Farklı kültürden kişilerle çalışmanın hem çok zevkli hem de çok geliştirici bir tecrübe olduğunu düşünüyorum. Tabi zor yanları da olabilir. Örneğin ben Toyota’da Japon kültürüne alıştıktan sonra Dow Chemical’da Amerikan kültürüne geçiş yaptığımda ilk zamanlarda yeni kültüre adaptasyon süreci geçirmiştim. Japonlar bir o kadar riskten kaçınan, daha temkinli karar veren, bir işi yapmadan önce her türlü planı hazırlayan bir iş yapma kültürüne sahipse, Amerikalılar da bir o kadar hızlı hareket etme, risk alma ve sonuç odaklı çalışma kültürüne sahip. Dolayısıyla kolay adaptasyon için, size yeni olan kültürü iyi araştırmanız ve tanımanız gerekiyor. Bunun için de yargılamadan öğrenmeye açık, farklı fikirlere hoşgörülü ve saygılı olmak şart.

Farklı kültürlerle çalışma konusunda tavsiyeler ve araştırmalara ulaşmak istiyorsanız, bu konuda yazdığım blogumu ( http://theculturaldiversity.blogspot.com/ ) ziyaret edebilirsiniz.

– Yeni mezun olan kişiler bir kısmı, özellikle yurtdışındaki şirketlerde görevler almak istiyorlar. Yurtdışı odaklı kariyer hedefi olan kişiler sizce nasıl bir yol izlemeliler?

Ben yurtdışında çalışmak isteyen yeni mezunlara, daha mezun olmadan önce yurtdışında staj imkanlarını zorlamalarını tavsiye ederim. Bu sayede uluslarası bir ortamda nasıl çalışıldığını, nelerin önemli olduğunu ve kendilerini hangi alanlarda geliştirmeleri gerektiğini mezun olmadan önce anlamış olurlar. Ayrıca yabancı dillerini geliştirme ve network kurma anlamında da bu tecrübe çok işlerine yarayacaktır.

– Maersk İnsan Kaynakları olarak işe alım süreçlerinizde kullandığınız yetkinlik / yetenek testleri ya da özel sınavlar var mı? Bu testlerin işe alım süreçlerine etkileri neler oluyor?

Evet, işe alım süreçlerimizde adaylara yetenek ve kişilik envanteri uyguluyoruz. Bu envanterler Maersk’in dünyadaki tüm lokasyonlarında aynı şekilde uygulanıyor. Bu envanterler işe alım kararını tek başına etkilemiyor. Bizim için adayın kişisel özellikleri, yetkinlikleri, varsa tecrübesi ve bunları iş görüşmesinde ne kadar doğru aktarabildiği daha önemli kriterler. Ancak görüşmede başarılı olup, uyguladığımız envanterlerde de başarılı olan adayların şansı diğerlerine göre daha yüksek oluyor.

– Maersk bünyesinde yeni mezunlar için ne gibi kariyer fırsatları var? Maersk staj başvurusu için nasıl bir yol izlemek gerekiyor?

Maersk genç yeni mezunların veya birkaç yıllık tecrübesi olan profesyonellerin işe alımına çok sıcak bakan bir firma. Bu yüzden yönetici seviyelerinde olan çalışanlarımız genelde oldukça genç yaştalar. Şirketimizin C seviyesinde olan yönetim kurulu üyelerimizin bile çoğunlukla 40’lı yaşlarda olduğunu söyleyebilirim. Mezunlara yada staj imkanı arayan öğrencilere www.maersk.com web sitemizden ulaşabilecekleri kariyer portalımızı düzenli olarak takip etmelerini öneririm. Global olarak tüm pozisyonlarımızı bu siteden ilan ediyoruz ve oradan başvuruları topluyoruz.

– “Maersk mülakatlarında …. soruları mutlaka sorulur” dediğiniz sorularınız var mı, varsa bize tüyo verebilir misiniz?

İş görüşmelerimizde yetkinlik bazlı mülakat yapıyoruz. Yani başvurduğunuz pozisyondan beklentiler ne ise, sorular ona göre şekilleniyor. Benim tüm adaylara tavsiyem, iş görüşmesine gittikleri pozisyonun iş tanımını çok dikkatli okumaları ve orada aranan özelliklere yönelik kendi iş yada sosyal hayatlarından örnekler düşünerek görüşmeye hazırlıklı gitmeleri olur. Yetkinlik bazlı mülakatlarda pozisyondan beklentilerimize yönelik adayın varsa yaşadığı, tecrübe ettiği örnekler soruyoruz. Buna ek olarak şunu söyleyebilirim, Maersk Line her zaman sabırsız, pratik, çözüm odaklı düşünen adaylara biraz daha sıcak bakıyor. Çünkü sektörümüzün dinamikleri çok hızlı ve rekabet oldukça yüksek, şu anda olduğu gibi sektörümüzün lideri olarak devam etmek için bizim de hızlı hareket etmemiz çok önemli.

– Son dönemde çok konuşulan Y kuşağı ile ilgili neler söylemek istersiniz? Şirket içerisinde Y kuşağının şekillendirdiği ya da oluşturduğu İnsan Kaynakları uygulamalarınız var mı?

Bahsettiğim gibi şirketimiz çalışanlarının yaş ortalaması yüksek değil, dolayısıyla çalışanlarımızın büyük bir çoğunluğu Y kuşağında yada bu kuşağa çok yakın özelliklerde. Bir de işe alımlarda sabırsız kişilere de öncelik verdiğimizi düşünürseniz, İK olarak işimiz biraz daha zorlaşıyor. İş stratejimizin bir parçası sürekli maliyet ve gelir dengemizi rakiplerimize göre daha üst seviyede tutabilmek ve buna göre de organizasyonel yapımızı esnek tutup market değişikliklerine adapte edebilmek. Bu organizasyonel değişiklikler sayesinde de çalışanlarımıza farklı pozisyonlarda çalışma imkanı sağlayabiliyoruz. Bu imkanlar sadece belirli ülkelerde değil, global çapta da olabiliyor. Şu anda bile global organizasyonumuzda 400’den fazla expat olarak çalışanlarımız bulunuyor. Y kuşağının yeterli gelişim ve farklı iş tecrübesi imkanı bulduğunda daha motive çalıştığını düşünüyorum.

– Maersk İnsan Kaynakları’na iş başvurusu yapacak veya mülakata gelecek olan adaylara ne gibi önerilerde bulunmak istersiniz?

Kısaca özetlemem gerekirse ;

– Öncelikle nerede ve hangi pozisyonlarda çalışmak istiyorsanız, ona göre araştırıp açık pozisyonları düzenli takip edin. Bir açık pozisyon için başvuru yapmanız, genel bir başvuruya özgeçmişinizi göndermenize göre şansınızı daha çok arttırıyor.

– Mutlaka iş tanımını inceleyin, iş görüşmesine hazırlanın. İş tanımında belirtilmiş olan aranan özelliklerle ilgili varsa yaşadığınız örnek olayları veya cevabınızı düşünün.

– Meraklı olun. Sektör, şirket ve pozisyonla ilgili bilgi sahibi olarak görüşmeye gelin. Görüşmeye geldiğinizde sizin de bize soracağınız sorular olsun. Unutmayın, sadece şirket sizi seçmiyor, siz de çalışacağınız şirketi seçiyorsunuz.

– – – –

Maersk İş İlanları için buraya tıklayabilirsiniz.

– – – –