1.                  Bana kendinizden bahseder misiniz?

Bu mülakat sorusu genellikle iş görüşmesinin açılış sorusudur. Bu soru önemli bir hedef doğrultusunda size yöneltilmiştir. Kim olduğunuzu nasıl ifade ediyorsunuz? İşveren, kendinizi nasıl ifade ettiğinizi ve iş ortamında iletişime geçeceğiniz kişilerle ne tür bir iletişim şekline sahip olduğunuzu görmek ister. Aynı zamanda da kariyerinizin nasıl gittiğini, sizi nelerin motive ettiğini de görmek isterler.

Birçok aday bu sorunun zor bir soru olduğunu ifade etmiştir. Ancak bu soru size büyük bir avantaj kazandırabilir.  Cevabınızda olumlu ve güçlü yönlerinize dikkat çekmelisiniz. Bu tür bir soruya önceden hazırlanmanız, cevabınızı önceden hazırlamanız iyi olacaktır. 

Peki bu soruya verebileceğiniz cevaplar nelerdir?

Birçok şekilde bu soruyu cevaplayabilirsiniz ancak asla “Siz ne bilmek istiyorsunuz?” şeklinde bir cevap vermeyin. İyi bir cevap vermeniz gerektiğini unutmayın. Cevabınızı hazırladıktan sonra birçok kez prova yaparak değişik şekillerde kendinizi ifade etmenin yollarını bulun. Böylece bu sorunun farklı formları ile karşılaştığınızda, yeteri kadar çalışmış olmanın size vermiş olduğu güvenle cevabınızı kolayca karşı tarafa bildirebilirsiniz.

Aslında cevabınızın üzerinde yoğunlaşması gereken iki ana nokta var: İşverenin ilgi alanlarına odaklanmak ve önemli başarılarınızın altını çizmek.

İşverenin İlgi Alanlarına Odaklanmak

Kendi kişisel hayatınız, ilgi alanlarınız, yaptıklarınız önemlidir ancak bunların iş görüşmesine gittiğiniz pozisyon ile bir ilgisi yoksa, işveren için hiçbir şey ifade etmeyeceklerdir. Çalıştığınız son işten bahsederek neden bu iş için ve bu pozisyon için uygun olduğunuzu açıklayabilirsiniz. Tüm iş görüşmeleri için size yol gösterecek en önemli öğüt şu olabilir, işverenin aradığı özellikler ile kendi özelliklerinizi eşleştirin. Yani müşteri ne istiyorsa onu satın.

Önemli Başarılarınızın Altını Çizmek

Önemli olarak gördüğünüz başarılarınızın bir listesini yapın ve bunlardan başvurduğunuz iş ile igili olanlarını özellikle belirtin. Örneğin eğer yaratıcı biri olduğunuzdan bahsediyorsanız, işverene belirli bir hedefe ulaşmada bu yaratıcılığınızı nasıl kullanacağınızı, kullandığınızı ifade edin. Anlatacaklarınızda tutarlı olun ve karşınızdakinin hafızasında en çok ne kalmalı, bunu belirlemeye çalışın. Anlatacaklarınızı bu yönde düzenleyin. 

2.                  En son işinizde ne kadar süre çalıştınız?

Bu soruyu kritik bir soru olarak düşünebiliriz. İşverenlerin  görmek istediği süre en az 3 senelik bir zaman dilimidir. Peki neden işverenler bu süreye dikkat ederler? Çünkü bu süre sizin iş içerisinde yeniliklere, zorluklara vb. ne kadar dayanabilip bunlarla başa çıkabildiğiniz hakkında önemli ipuçları verir.

Çeşitli yerlerde oluşturduğunuz özgeçmişlerde tutarlı olun ve son çalıştığınız iş ve çalışma süreleri farklılıklar göstermesin. İnternet ortamındaki profilinize dikkat edin ve onun da sizi yansıttığını unutmayın.

3.                  En İyi ve En Kötü yanlarınız nelerdir?

Etkileyici ve güven dolu bir cevap sizin bu iş görüşmesi için iyi bir şekilde hazırlandığınızı, iş görüşmesinden önce ciddi şekilde kendiniz hakkında düşündüğünüzü ve eleştiride bulunduğunuzu gösterir.  Açık yüreklilikle dürüst bir cevap verin (uzun olmamak kaydıyla) Gerçeklerden kaçmadan ve abartmadan soruyu yanıtlayın. Siz “hiç kötü bir yönünüzün olmadığı”nı söylerseniz, işveren size asla güvenmeyecektir. İşverenler hiç kimsenin mükemmel olmadığını bilerek insanları işe alır. Onlar için önemli olan şey ise, insanların bu kötü yönleri ile nasıl başa çıktıklarıdır. Bu yüzden kötü ya da geliştirmek istediğiniz yönünüzü söyleyin ve bu konu ile nasıl mücadele ettiğinizin altını çizin.

4.                  Sizden üst kademeli bir çalışan ile anlaşamadığınız bir durumu anlatın.

Bu mülakat sorusuna asla “Ben çok yetenekli bir çalışanımdır ve bu sebeple tek çalışabilirim. Başka biri ile beraber çalışma ihtiyacı duymam.”gibi bir cevap vermeyin. Kimseyi kandırmaya çalışmayın.

Herkesin iş hayatında yöneticisi ya da işvereni ile anlaşamadığı durumlar olmuştur. Bu yüzden sizin böyle bir durum yaşamadığınızı söylemeniz hiç gerçekçi değildir. Başkaları ile çalışmama konusu hakkında söyleyeceklerinizin ise sizin çalışma ortamında nasıl biri olduğunuz hakkında önemli ipuçları verdiğini unutmayın. İnsanlarla iyi iletişim kurmak, anlaşmazlıkları çözebilmek, eleştirilmek ve gerçeklerle yüz yüze gelmek durumlarında nasıl biri olduğunuzu bu soruya vereceğiniz güzel ve yine aslında olumlu bir cevap ile belirtebilirsiniz. Doğamız gereği her zaman aynı fikirde olamayız. Ancak farklı fikirlerden doğan anlaşmazlık durumlarının üstesinden de bir şekilde gelebiliriz. Sizden işveren böyle bir durumun üstesinden nasıl geldiğinizi öğrenmek ister.

5.                  İçinde yer aldığınız ancak sonucunda başarısız olunan bir projenizden bahsedebilir misiniz?

Eğer böyle bir projenizin olmadığından bahsederseniz, işveren sizin başvurduğunuz iş için yeterli tecrübeye sahip olmadığınızı düşünecektir. Dediğimiz gibi, işverenler mükemmel bir çalışan aramazlar çünkü “mükemmel bir çalışan” olmadığını bilirler.  İşveren, sadece sizin kendi şartlarınız içinde işe uygun biri olup olmadığınızı anlamak ister. Sizin sorumluluk alma, karar verme, hatalarınızın da sorumluluğunu üstlenebilme ve tecrübelerinizden ders alma seviyenizi belirlemeye çalışır.

Yapılan her hatadan, başarısızlıklardan bir ders aldığınızı ve bu yüzden de aslında bu hataları çok değerli gördüğünüzü belirtin. Sonrasında buna  örnek bir durumdan bahsedin.  

Olumlu bir not ile bu soruya cevabınızı sonlandırabilirsiniz.  Bu not anlattığınız örnek durumdan ne öğrendiğiniz ve bunu ilerleyen projelerde nasıl lehinize kullanacağınız ile ilgli somut bir cümle olabilir.

6.                  Güçlü yanlarınız nelerdir?

İş başvurusu yaptığınız ve çalışmak istediğiniz iş ile ilgili iki veya üç önemli özelliğinizi anlatın. Klişe laflardan, genellemelerden kaçının ve daha somut özelliklerinizden bahsedin. Bu özelliklerinizin başvurduğunuz işe ve pozisyona neler kazandırabileceğinden bahsedin.

7.                  İş hayatınız ile ilgili olarak kendinizi başarılı gördüğünüz noktalar nelerdir?

Bu cevabınızda da samimi olun ve kibirli davranmayın. Başkalarının sizin hakkınızdaki gözlemlerine, sizin güçlü yanlarınız ve zekanız hakkındaki düşüncelerine yer verebilirsiniz.

8.                  Çalışmadığınız zamanlarda neler yaparsın?

İşi almaya ne kadar yakın olduğunuzu bu sorudan anlayabilirsiniz. Çünkü işveren size gerçekten özel bir soru sormaktadır ve bu soruyu sormasının da bir amacı vardır. Çünkü günlük yaşantımız, iş yaşantımızı ve performansımızı etkileyecektir. Bunun sonucunda ne kadar yetenekli olduğunuzdan bağımsız, iş ortamında ya mutlu, aktif, yenilikçi biri olursunuz ya da bağnaz, motivasyonu düşük biri olursunuz. Yani özel hayatınız iş ortamınızı yakından ilgilendirmektedir ve haliyle işverenler özel hayatınız hakkında da biraz bilgi sahibi olmak isterler.

Hobilerinizden, ilgi alanlarınızdan, yaptığınız sporlardan, katıldığınız kültürel aktivitelerden vb. bahsedin.

Politik ve dini görüşünüzü yansıtan aktivitelerden bahsetmekten kaçının. Bu gibi değerlerinizden bahsetmeniz işveren taraf ile çelişebilme ihtimalinizi arttırabilir. Bu yüzden bu gibi özel bilgilerinizi kendinize saklayın.

9.                  Son işinizden ayrılmanızın nedeni neydi?

Önceki işinizden neden ayrıldığınızdan bahsedeceksiniz. Eğer önceki işinizden ayrılmanıza kişiler ile yaşadığınız bir anlaşmazlık neden olduysa bundan bahsederken dikkatli olun. Önceki işiniz ve ordaki kişiler ile (patronunuz, yöneticiniz vb.) yaşadığınız problemleri bu iş görüşmesinde anlatmanız, aslında doğru bir davranış değildir. Yine bu soru da sizin kişiliğinizi yansıtacağından, önceki patronunuz hakkında kötü bir durumdan bahsetmeniz, muhtemel patronunuzun üzerinde olumlu bir etki yaratmayacaktır. Dürüst olun ve eğer böyle bir anlaşmazlık yaşamış bile olsanız, orda bulunmayan kişiler hakkında kötü bir şeyler söylemekten kaçının. Önceki işinizde kötü bir şeyler yaşadığınızdan bahsetseniz bile bunların sizin üzerinizde bıraktığı olumlu etkilerden, yaptığınız çıkarımlardan bahsedin. Cevabınızı olumlu bir şekilde sonlandırmaya çalışın.

10.               Neden bu sektörde çalışmak istiyorsunuz?

Cevabınıza ilk önce bu tür bir işte neden çalışmak istediğinizi, neden bu tür bir işin sizin ilginizi çektiğini anlatarak başlayın. Bir önceki işiniz ile başvurduğunuz iş arasındaki benzerliklere dikkat çekin. İşe ve sektöre olan ilginizi, tutkunuzu anlatın ve bu anlattıklarınızı kanıtlayacak yaşadığınız örneklerden bahsedin.